เหตุผลที่ใช้ดอกบัว ไหว้พระ
ดอกบัวนั้นเราใช้บูชาพระกันมานานแล้ว เพราะถือว่าเป็นดอกไม้สำหรับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะคติอันนี้คงจะสืบเนื่องมาจากศาสนาพราหมณ์อีกทางหนึ่งด้วย เพราะปรากฏว่าเทพเจ้าของพราหมณ์หลายองค์ก็เกิดจากดอกบัวและถือดอกบัวเพราะถือว่าดอกบัวคือแผ่นดิน คือเป็นสิ่งแทนพื้นพิภพนั่นเองถ้าจะสืบขึ้นไปถึงในสมัยโบราณ ก็จะพบว่าอียิปต์นิยมดอกบัวมาก ถึงกับประดิษฐ์เป็นลายหัวเสาในงานสถาปัตยกรรม แม้ภาพสลักภาพเขียนตามผนังก็มีภาพสตรีถือดอกบัว และทำท่ายื่นดอกบัวให้กัน แสดงว่าแต่ก่อนคงอุดมสมบูรณ์มาก ความบันดาลใจที่ได้รับจากดอกบัวจึงทำให้เกิดแบบอย่างทางศิลปะมาแต่นั้น ส่วนกรีก โรมัน ไม่ปรากฏว่ามีดอกบัวมากเหมือนอียิปต์ แม้ว่าศิลปะในระยะแรกจะได้รับอิทธิพลของอียิปต์ก็ตาม แต่การประดิษฐ์ดอกบัวในงานศิลปะกลับมาปรากฏในอินเดียมากที่สุด แล้วแพร่สะพัดมาทางประเทศเอเชียตะวันออกทั้งหมด หรืออาจจะประจวบเหมาะที่แผ่นดินส่วนนี้มีบัวนานาพันธุ์ก็อาจเป็นได้ ดังนั้นดอกบัวจึงเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์อีกด้วยคติการนำดอกบัวมาบูชาพระนั้น
มีเหตุหนึ่งจากที่ดอกบัวเป็นอุทาหรณ์แห่งเนื้อนาบุญที่อุดหนุนกันทั้งชาตินี้และชาติหน้าดังคำที่ว่า "ย่อมอาศัยเปือกตมและน้ำเป็นที่เกิด" อีกประการหนึ่ง ดอกบัวจะสวยงามและสดชื่นเมื่อได้น้ำใสสะอาด เป็นอุทาหรณ์ว่า ความสะอาดหมดจดย่อมให้ผลงามดังดอกบัวและที่ต้องเอาบัวตูมไปบูชานั้นก็เพราะถือกันว่า เพื่อให้พระพุทธเจ้าโปรด ดังที่พระพุทธองค์ทรงปรารภว่า สัตว์โลกมีอยู่สี่เหล่า ดังดอกบัวสี่ชนิด คือ ดอกบัวบาน ดอกบัวใกล้จะบานดอกบัวในน้ำ และดอกบัวที่เพิ่งเกิด การนำดอกบัวตูมใกล้จะบานไปบูชาก็เป็นดังประกาศว่าตนเองนี้มีหมายคือโสดาบุคคลคือจะบานในวันหน้า ไม่มีใครนำดอกบัวบานแล้วไปบูชา (คงเกรงว่าจะโรยเร็ว) หรือถ้าจะประดิษฐ์บัวตูมโดยจัดกลีบให้แย้มเห็นเกสรก็ยังไม่นับว่าเป็นบัวบาน เพราะยังไม่ถึงอายุที่ดอกบัวจะบาน แต่คนเขาเร่งให้บานเองต่างหาก คิดไปคิดมาก็เข้าคติ “ดอกไม้แรกแย้ม" ที่แทบทุกชาติในโลกเห็นพ้องกันว่า หมายถึงความสดชื่นแจ่มใส ดังคำว่า “Blossom" ถ้าเปรียบเป็นคนก็เหมือน “แตกเนื้อสาว” คติการทำให้ดอกบัวเป็น “แรกแย้ม" จึงน่าจะเป็นความมุ่งหมายที่ว่า “พุทธศาสนิกชนเป็นผู้พร้อมที่จะเข้าถึงทางแห่งโสดาทั้งนั้น” แต่การนำดอกไม้บูชาพระนี้ จัดเข้าในพวก “อามิสบูชา" ซึ่งเป็นส่วนประกอบของ “ปฏิบัติบูชา" ดังนั้นการบูชาด้วยดอกบัวอย่างเดียวจะบรรลุโสดาไม่ได้ จะต้องปฏิบัติตนตามพระพุทธวจนะอีกด้วย เมื่อดอกบัวมีความนิยมเช่นนี้ จึงเกิดการประดิษฐ์ดอกบัวเป็นรูปต่าง ๆ ในงานศิลปะ เป็นสิ่งเชิดชูศาสนา ซึ่งมีทั้งชนิดดอกตูมดอกบาน และก็ได้เลือกประดิษฐ์ให้เหมาะกับดอกบัวแต่ละชนิด ลวดลายบางอย่างก็อาศัยกลีบบัวเป็นหลัก จึงมีชื่ออยู่ในลายไทยหลายอย่าง เช่น บัวคว่ำ-บัวหงาย บัวแก้ว บัวกระจัง-บัวกระหนก บัวกลุ่ม บัวจงกล
บริษัท มาการ จำกัด
88/8 หมู่4 ซอยแผ่นดินทอง ตำบลบางน้ำจืด, สมุทรสาคร 74000
Email:makarn.social@gmail.com
090-5588-566
090-5569-200
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น